Gỡ khó nhà ở xã hội

Năm nay sẽ hoàn thành gần 90% kế hoạch xây nhà ở xã hội

Từ đầu năm đến nay, Thủ tướng Chính phủ đã chủ trì 4 hội nghị toàn quốc liên quan đến nhà ở xã hội, ban hành 6 Nghị quyết, công điện và 124 văn bản chỉ đạo điều hành liên quan đến lĩnh vực nhà ở và thị trường bất động sản. Trong đó giao nhiều nhiệm vụ cụ thể cho các Bộ, ngành và địa phương để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc thúc đẩy phát triển nhà ở xã hội. Những chuyển biến về các dự án NOXH có dấu hiệu tích cực.

Tính đến hết tháng 9, cả nước đang đầu tư xây dựng gần 133.000 căn nhà ở xã hội, hoàn thành 50,5% và dự kiến đến hết năm nay sẽ đạt gần 90% kế hoạch đề ra. Trong đó có 22 địa phương dự kiến đạt và vượt chỉ tiêu được giao như Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh, Đà Nẵng, Huế, Bắc Ninh, Hải Phòng… 

Bên cạnh 22 địa phương dự kiến đạt và vượt chỉ tiêu nhà ở xã hội được giao, vẫn còn 8 địa phương khó hoàn thành chỉ tiêu được giao. Như vậy, mục tiêu hoàn thành 100.000 căn nhà ở xã hội trong năm nay sẽ là thách thức lớn.

Ông Nguyễn Chí Thanh – Ủy viên Ban Thường vụ Hiệp hội Bất động sản Việt Nam cho biết: “Chính phủ, Đảng đã tìm mọi cách tháo gỡ vướng mắc nhưng vấn đề triển khai thực hiện tại các địa phương như các địa phương sẵn sàng quy hoạch cho phát triển nhà ở xã hội chưa, cơ chế giao cho các chủ đầu tư triển khai thực hiện và quan trọng nhất là công tác giải phóng mặt bằng. Các yếu tố đó có khó khăn khách quan. Chính vì vậy, việc đạt 90% được đánh giá rất tích cực. Tuy nhiên, còn rất nhiều việc cần phải làm phía trước”.

Theo ông Thanh, khi mở rộng đối tượng được mua nhà ở xã hội, tăng cầu lên, các nhà đầu tư sẽ yên tâm với đầu ra vì nhu cầu rất lớn. Quan trọng nhất là thay đổi tư duy, nâng chất lượng nhà ở xã hội.

Cùng với những thay đổi mới trong chính sách cần có sự nỗ lực và linh hoạt của từng địa phương để phát triển nhà ở xã hội

Gỡ khó để phát triển nhà ở xã hội

“Không có tỉnh nào không có nhu cầu”, vấn đề là phải có cách làm nhà ở phù hợp với điều kiện, hoàn cảnh từng địa phương, từng vùng và cân đối cung – cầu. Đây là chỉ đạo của Thủ tướng Phạm Minh Chính trong cuộc họp mới đây của Ban Chỉ đạo Trung ương về chính sách nhà ở và thị trường bất động sản. Để làm điều này, cùng với những thay đổi mới trong chính sách cần có sự nỗ lực và linh hoạt của từng địa phương để phát triển nhà ở xã hội.

Sau sáp nhập, nhu cầu nhà ở xã hội tại Đà Nẵng đã tăng gần gấp 2 lần so với trước, lượng hồ sơ đăng ký luôn nhiều hơn số lượng mở bán. Địa phương này đã cải cách hành chính, đơn giản nhiều thủ tục để có thể khởi công bốn dự án với tổng quỹ là 4.200 căn.

Ông Lê Văn Tuấn – Phó Giám đốc Sở Xây dựng thành phố Đà Nẵng chia sẻ: “Thủ tục hành chính theo quy định của Luật giả sử 30 ngày, hiện nay Đà Nẵng cắt giảm xuống còn 15 hoặc 20 ngày”.

Ông David Jackson – Tổng Giám đốc Avison Young Việt Nam nêu ý kiến: “Ở cấp địa phương, chủ động rà soát quy hoạch, nhất là sau sáp nhập, để bố trí quỹ đất; rút ngắn thủ tục hành chính… đảm bảo đầu tư hạ tầng đồng bộ để kéo người dân đến sinh sống lâu dài và tạo thành những cộng đồng dân cư ổn định”.

Hàng loạt các giải pháp gỡ khó cho nhà ở xã hội cũng vừa được đưa ra, trong đó, người dân rất quan tâm đến các chính sách mới của Nghị định 261 sửa đổi, bổ sung vừa được Chính phủ ban hành, với một số điểm đáng chú ý như tăng mức thu nhập bình quân của các đối tượng được mua nhà ở xã hội. Cùng với đó, Bộ Xây dựng cũng đã báo cáo Chính phủ về việc lựa chọn 18 doanh nghiệp xây dựng có năng lực để làm nhà ở xã hội.

Ông Lê Quang Hùng – Thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách của Thủ tướng Chính phủ nhận định: “Người ta cũng lựa chọn một số doanh nghiệp công ích không lấy lợi nhuận làm quan trọng mà có trách nhiệm phát triển quỹ NOXH. Thứ hai, Nhà nước sẽ phải bỏ tiền ra để đầu tư hoặc hỗ trợ như quỹ nhà ở quốc gia của Nhà nước đứng ra để hỗ trợ một phần chứ không chỉ có mỗi nhà đầu tư bỏ tiền ra”.

Các chuyên gia cũng cho rằng, phải thay đổi tư duy trong chuyển đổi một số quy hoạch nhà ở thương mại sang phát triển nhà ở xã hội thì mới có thể nâng chất lượng của nhà ở xã hội. Và quan trọng hơn cả là phải quyết liệt trong khâu quy hoạch và giải phóng mặt bằng. Bởi khi đó, chính sách mới sẽ không chỉ giúp mở rộng đối tượng thụ hưởng, mà còn tạo động lực thu hút các doanh nghiệp tham gia đầu tư nhà ở xã hội. Nếu trong ba năm tới, khi thu hút được thêm các nhà đầu tư thì quỹ căn nhà ở xã hội mới có thể tăng gấp rưỡi, hoặc gấp đôi theo từng năm.

Ông Nguyễn Chí Thanh – Ủy viên Ban Thường vụ Hiệp hội Bất động sản Việt Nam đưa ra nhận định: “Thay đổi tư duy nâng chất lượng nhà ở xã hội, chống việc phân hoá giàu nghèo phân biệt quá lớn, các chủ đầu tư cũng mong muốn bên cạnh những nhà ở thương mại, họ sẽ xây dựng nhà ở xã hội chất lượng tốt. Như vậy sẽ có thêm quỹ đất sạch và quỹ đất ấy rất quý cho việc phát triển nhà ở xã hội, giúp nâng chất lượng nhà, giảm giá thành vì chủ đầu tư bỏ tiền đầu tư hạ tầng”.

Ông Thanh cũng đưa ra các giải pháp hoàn thành mục tiêu 1 triệu căn hộ NOXH như quỹ phát triển nhà ở xã hội của quốc gia hỗ trợ cho nhà đầu tư phát triển nhà cho thuê trong khu công nghiệp. Để triển khai được, cần khuyến khích các nhà đầu tư cùng Nhà nước cùng đầu tư phát triển hạ tầng, hỗ trợ về giải phóng mặt bằng. Với việc có hạ tầng, chi phí đầu tư nhà ở xã hội cho người dân sẽ giảm được giá thành, đồng bộ cơ sở hạ tầng như công viên, cây xanh, đường sá, điện nước… nâng chất lượng sống lâu dài. Như vậy mới làm được các khu quy mô lớn, tương lai các khu đô thị sẽ lâu dài.

Đề án “Đầu tư xây dựng ít nhất 1 triệu căn hộ NOXH cho người thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp giai đoạn 2021-2030” là chương trình mang tính chiến lược. Lần đầu tiên, chúng ta đưa ra mục tiêu cụ thể về số lượng căn hộ NOXH trong một giai đoạn dài hạn để đáp ứng nhu cầu bức thiết về chỗ ở cho nhóm yếu thế trong xã hội.

Mục tiêu này là một thách thức, nhưng không phải là không thực hiện được. Những vướng mắc về cơ chế đã dần được tháo gỡ, từ đó nhận được sự tham gia tích cực của phía doanh nghiệp, nhưng đó là chưa đủ. Bởi sự đồng hành của chính quyền địa phương trong khâu quy hoạch, giải phóng mặt bằng… cũng sẽ trở thành cú huých để đạt được mục tiêu an sinh xã hội – 1 triệu căn nhà ở xã hội và nhiều hơn nữa.